State Bank Of India देशातील सर्वांत मोठी सार्वजनिक क्षेत्रातील बँक स्टेट बँक ऑफ इंडिया (एसबीआय) ने मुलींच्या सक्षमीकरणासाठी एक महत्त्वाकांक्षी योजना सुरू केली आहे. सुकन्या समृद्धी योजना ही मुलींच्या शैक्षणिक आणि वैवाहिक गरजा पूर्ण करण्यासाठी विशेष रूपाने तयार करण्यात आलेली एक अभिनव योजना आहे. या योजनेंतर्गत पालकांना त्यांच्या मुलींसाठी १५ लाख रुपयांपर्यंतची रक्कम मिळू शकते, जी शिक्षण किंवा विवाहासाठी वापरता येते.
सुकन्या समृद्धी योजनेची वैशिष्ट्ये आणि फायदे:
या योजनेचे सर्वात महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे यामध्ये मिळणारा हमी उत्पन्नाचा लाभ. एसबीआयने या योजनेची घोषणा करताना स्पष्ट केले आहे की खातेधारकांना आकर्षक व्याजदर मिळणार आहे. सध्या सरकार या योजनेवर ८ टक्के दराने व्याज देत आहे, जे इतर बचत योजनांच्या तुलनेत खूपच जास्त आहे. याशिवाय, या योजनेमध्ये गुंतवणूक करणाऱ्या पालकांना कर सवलतीचा लाभही मिळतो.
पात्रता आणि नियम:
सुकन्या समृद्धी योजना ही विशेषतः मुलींसाठी तयार करण्यात आली आहे. एका कुटुंबातील दोन मुलींसाठी ही योजना घेता येते. विशेष परिस्थितीत, जसे की जुळ्या मुली असल्यास, तीन मुलींपर्यंत या योजनेचा लाभ घेता येतो. उदाहरणार्थ, जर एका कुटुंबात एक मुलगी असून नंतर जुळ्या मुली झाल्यास, तिन्ही मुलींसाठी वेगवेगळी खाती उघडता येतात.
खाते उघडण्याची प्रक्रिया आणि कालावधी:
या योजनेंतर्गत खाते जास्तीत जास्त १५ वर्षांसाठी उघडता येते. खाते उघडताना पालकांनी काही महत्त्वाचे दस्तऐवज सादर करणे आवश्यक असते. यामध्ये मुलीचा जन्म दाखला, पालकांचे ओळखपत्र आणि पत्त्याचा पुरावा यांचा समावेश होतो. नियमित हप्ते भरणे महत्त्वाचे असून, वेळेवर हप्ता न भरल्यास ५० रुपयांचा दंड आकारला जातो.
योजनेचे सामाजिक महत्त्व:
सुकन्या समृद्धी योजना ही केवळ एक बचत योजना नाही तर ती मुलींच्या सक्षमीकरणाचे एक प्रभावी साधन आहे. या योजनेमुळे पालकांना त्यांच्या मुलींच्या भविष्यासाठी नियोजनबद्ध बचत करण्यास प्रोत्साहन मिळते. शिक्षण आणि विवाह या दोन महत्त्वाच्या टप्प्यांसाठी आर्थिक तरतूद करण्याची ही एक उत्तम संधी आहे.
शैक्षणिक सहाय्य:
योजनेतून मिळणारी रक्कम मुलीच्या उच्च शिक्षणासाठी वापरता येते. सध्याच्या काळात उच्च शिक्षणाचा खर्च वाढत चालला आहे. अशा परिस्थितीत, ही योजना पालकांना त्यांच्या मुलीच्या शैक्षणिक गरजा पूर्ण करण्यास मदत करते. मुलीला तिच्या आवडीच्या क्षेत्रात शिक्षण घेण्याची संधी मिळते.
विवाह खर्चासाठी आर्थिक तरतूद:
विवाह हा भारतीय समाजात एक महत्त्वाचा टप्पा मानला जातो. या योजनेतून मिळणारी रक्कम विवाह खर्चासाठी वापरता येते. यामुळे पालकांवरील आर्थिक ताण कमी होतो आणि मुलीच्या विवाहाचे नियोजन योग्य पद्धतीने करता येते.
योजनेची व्यापकता आणि प्रभाव:
एसबीआयची ही योजना देशभरात राबवली जात आहे. बँकेच्या विस्तृत शाखा नेटवर्कमुळे ग्रामीण भागातील लोकांनाही या योजनेचा लाभ घेता येतो. यामुळे समाजातील सर्व स्तरातील मुलींच्या विकासाला चालना मिळते.
हे पण वाचा:
1 कोटी शेतकऱ्यांच्या खात्यावर पीक विमा अग्रीमचा दुसरा टप्पा खात्यात जमा Second of crop insurance
सुकन्या समृद्धी योजना ही मुलींच्या सर्वांगीण विकासासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. आकर्षक व्याजदर, कर सवलती आणि सुरक्षित गुंतवणुकीची हमी यामुळे ही योजना पालकांसाठी आकर्षक पर्याय ठरत आहे. या योजनेमुळे मुलींच्या शिक्षण आणि विवाहासाठी आर्थिक नियोजन करणे सोपे झाले आहे. एसबीआयने सुरू केलेली ही योजना खरोखरच स्तुत्य आहे आणि ती मुलींच्या सक्षमीकरणाच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल आहे.