monsoon in Andaman उन्हाळ्याच्या प्रचंड उष्णतेच्या लाटांमुळे समुद्राच्या पाण्याचे बाष्पीभवन वेगाने होत आहे. त्यामुळे समुद्रावरील हवेचा दाब (Air Pressure) वाढून मान्सूनच्या प्रगतीस अनुकूल परिस्थिती निर्माण झाली आहे. हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार, मान्सूनची एन्ट्री यावर्षी लवकरच होण्याची शक्यता आहे.
हवेच्या दाबाचे गणित हवेचा दाब हा हेक्टा पास्कल (hPa) या एककात मोजला जातो. 25 एप्रिल रोजी हवेचा दाब 500 हेक्टा पास्कलवर होता. 28 एप्रिल रोजी तो 700 हेक्टा पास्कलवर गेला आणि 29 एप्रिल रोजी एकदम 850 हेक्टा पास्कलपर्यंत वाढला.
समुद्रावर जेव्हा हवेचा दाब 1000 हेक्टा पास्कलवर जाईल, तेव्हा मान्सूनला वेग येईल. हा दाब जेव्हा 1006 पर्यंत वाढेल, तेव्हा मान्सून अंदमानमध्ये दाखल होईल. पुढे जर हा दाब 1008 पर्यंत गेला, तर मान्सून केरळ किनारपट्टीवर येईल.
वाढत्या हवेच्या दाबामुळे मान्सूनची लवकर एन्ट्री सध्या समुद्रावरील हवेचा दाब 850 हेक्टा पास्कलपर्यंत वाढला असून हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार, मान्सून अंदमानमध्ये येण्यास आता फक्त 21 दिवसांचा अवधी शिल्लक आहे. दरवर्षी मान्सून 18 ते 20 मे दरम्यान अंदमानात येत असतो. परंतु यावर्षी हवेच्या वाढलेल्या दाबामुळे मान्सूनची वेळेआधीच केरळमध्ये एन्ट्री होण्याची शक्यता आहे.
मान्सूनची प्रगती कशावर अवलंबून असते? मान्सूनची हालचाल आणि नंतरची सर्व प्रगती ही समुद्रावरील हवेच्या दाबावर अवलंबून असते. देशाच्या इतर भागात दाब कमी म्हणजे 1002 च्या आसपास असतो. ज्या दिशेने दाब कमी असतो, त्या दिशेने मान्सूनचे वारे भारतात येतात.
अर्थातच मान्सूनसाठी हवेचा दाब हा केवळ एकच घटक नाही. समुद्राचे तापमान, पाण्याच्या पातळीचे उतार-चढाव, वायूंचे प्रवाह आणि भौगोलिक परिस्थिती अशा अनेक घटकांचा एकत्रित परिणाम म्हणजे मान्सूनची शक्ती आणि सक्रियता असते. monsoon in Andaman
हे पण वाचा:
या दिवशी मान्सून केरळात दाखल महाराष्ट्रात या दिवशी आगमन पहा आजचा हवामान अंदाज Monsoon enters Kerala
उष्णतेच्या लाटांमुळे शेतकऱ्यांवर परिणाम वाढत्या उष्णतेच्या लाटांमुळे केवळ मान्सूनच्या एन्ट्रीचीच काळजी नाही, तर ही लाटा पेरणी आणि पिकांच्या उत्पादनावरही विपरीत परिणाम करू शकतात. पाण्याच्या उपलब्धतेसह जमिनीतील ओलावा कमी होऊन, बियाण्यांची फुटणे कमी होण्याची शक्यता असते. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांना भरपूर सावधगिरी बाळगणे गरजेचे ठरेल.
समारोप मान्सूनचा आगमन हा भारतासारख्या शेतीप्रधान देशासाठी निकडीचा असतो. वाढलेल्या हवेच्या दाबामुळे मान्सूनची लवकर एन्ट्री होण्याची शक्यता वाढली आहे. परंतु उष्णतेच्या मोठ्या लाटांमुळे पिकांवरही विपरीत परिणाम होण्याची भीती नाकारता येत नाही. यावर्षीच्या मान्सूनचे नेमके स्वरुप अद्याप स्पष्ट नसले तरी शेतकरी बांधव आणि इतर संबंधित घटकांनी सावधगिरी बाळगणे गरजेचे आहे.