Monsoon enters Kerala विदर्भ, मराठवाडा आणि खानदेशसह राज्यातील बहुतांश भागात सुरू असलेल्या मोसमी बदलामुळे शेतकऱ्यांची चिंता वाढली आहे. जेष्ठ हवामान तज्ञ माणिकराव खुळे यांनी केलेल्या भविष्यवाणीनुसार, यापुढील काही दिवसांमध्ये राज्यातील विविध भागांत ढगाळ वातावरण आणि अवकाळी पावसाची शक्यता आहे. तर काही भागांमध्ये उष्णतेची लाटसदृश्य स्थिती राहणार आहे.
ढगाळ वातावरण आणि अवकाळी पाऊस निसर्गाचा बदललेला चेहरा
६ मे पासून पुढील आठवडाभरात म्हणजे १३ मे पर्यंत, विदर्भातील ११ जिल्ह्यांमध्ये तसेच कोल्हापूर, सांगली, सोलापूर, बीड, धाराशिव, लातूर, परभणी आणि नांदेड या १९ जिल्ह्यांमध्ये ढगाळ वातावरण राहून, काही ठिकाणी किरकोळ अवकाळी पावसाची शक्यता आहे. उर्वरित महाराष्ट्रातील मुंबईसह कोकण, खानदेश, नाशिक, नगर, पुणे, सातारा, ठाणे, रायगड आणि रत्नागिरी या १७ जिल्ह्यांमध्ये मात्र अशा वातावरणाची शक्यता नाही.
शेतकऱ्यांची चिंता
अवकाळी पावसाची शक्यता असलेल्या भागातील शेतकऱ्यांची चिंता वाढली आहे. विशेषतः रब्बी पिकांच्या काढणीच्या काळात हा पाऊस पिकांना धोकादायक ठरू शकतो. पिकांच्या नुकसानीबरोबरच, मावळतीचा प्रश्नही निर्माण होऊ शकतो. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांना पीक विम्याची आवश्यकता भासू शकते.
उष्णतेची लाट तापमानातील वाढ
खानदेशसह संपूर्ण मध्य-महाराष्ट्र आणि मराठवाड्यातील १८ जिल्ह्यांमध्ये ६ मे पासून पुढील तीन दिवस म्हणजे ७ मे पर्यंत रात्रीचा असह्य उकाडा जाणवेल. विदर्भ, खानदेश तसेच कोल्हापूर, सांगली, सोलापूर, बीड, धाराशिव, लातूर, परभणी, हिंगोली आणि नांदेड अशा २३ जिल्ह्यांमध्ये ९ मे पर्यंत दुपारचे कमाल तापमान ४० ते ४५ अंश सेल्सिअस दरम्यान राहून, उष्णतेच्या लाटसदृश्य स्थिती जाणवेल.
पिकांवरील परिणाम
उष्णतेच्या लाटसदृश्य स्थितीमुळे पिकांवर विपरीत परिणाम होण्याची शक्यता आहे. विशेषतः खरीप पिकांच्या लागवडीआधी जमिनीतील ओलावा कमी होऊ शकतो. तसेच पिकांच्या वाढीवर विपरीत परिणाम होऊ शकतो. या परिस्थितीमध्ये शेतकऱ्यांना योग्य पद्धतीने पिके संरक्षित करणे आवश्यक ठरेल.
गेल्या महिन्याचा आढावा अवकाळीची भीती
गेल्या एप्रिल महिन्यात, विशेषतः महिन्याच्या उत्तरार्धात, माध्यमे आणि इतरांनी अवकाळी पावसाबद्दल केलेल्या अंदाजांमुळे शेतकऱ्यांची भीती वाढली होती. रब्बी पिकांच्या काढणीच्या काळात अशा अवकाळी पावसाची शक्यता महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी घाबरवणारी होती.
निसर्गाच्या बदलत्या चेहऱ्यामुळे शेतकरी समाज सावध राहणे गरजेचे आहे. योग्य पद्धतीने पिके संरक्षित करणे, पीक विमा योजनांचा लाभ घेणे आणि सरकारी मदतीचा आधार घेणे महत्त्वाचे ठरेल. तसेच पर्यावरणपूरक शेती पद्धती अवलंबून हवामान बदलाचा सामना करणे गरजेचे आहे. Monsoon enters Kerala