LPG gas cylinder रक्षाबंधन हा भाऊ-बहिणीच्या प्रेमाचा सण म्हणून ओळखला जातो. परंतु गेल्या काही वर्षांमध्ये या सणाने एक नवीन अर्थ प्राप्त केला आहे. आज रक्षाबंधन हे केवळ बंधुप्रेमाचेच नव्हे तर महिला सक्षमीकरणाचेही प्रतीक बनले आहे. या लेखात आपण पाहूया की विविध राज्य सरकारे आणि केंद्र सरकार यांनी रक्षाबंधनाच्या निमित्ताने महिलांसाठी कोणत्या योजना आणि सवलती जाहीर केल्या आहेत.
मध्य प्रदेश सरकारचा महत्त्वपूर्ण निर्णय
मध्य प्रदेश सरकारने यंदाच्या रक्षाबंधणाच्या निमित्ताने एक मोठी घोषणा केली आहे. ही घोषणा एलपीजी सिलिंडरशी संबंधित असून याचा थेट फायदा राज्यातील महिलांना होणार आहे. मुख्यमंत्री मोहन यादव यांनी लाडली बहिना योजनेअंतर्गत 450 रुपयांमध्ये एलपीजी सिलिंडर देण्याची घोषणा केली आहे. ही योजना प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजना (पीएमयूवाय) आणि गैर-पीएमयूवाय अंतर्गत गॅस कनेक्शन असलेल्या सुमारे 40 लाख महिलांना लाभदायक ठरणार आहे.
लाडली बहिना योजनेचा विस्तार
लाडली बहिना योजनेच्या लाभार्थ्यांसाठी हा दुहेरी लाभ आहे. रक्षाबंधनाच्या निमित्ताने त्यांना केवळ 1,250 रुपयांची नियमित मदत मिळणार नाही तर अतिरिक्त 250 रुपये देखील दिले जाणार आहेत. ही पुढाकार मध्य प्रदेश सरकारची महिला सक्षमीकरण आणि आर्थिक सहाय्याप्रती असलेली बांधिलकी दर्शवते.
केंद्र सरकारची पावले
हे पण वाचा:
Eps 95 पेन्शन धारकांना दरमहा मिळणार 18000 रुपये पेन्शन सरकारचा मोठा निर्णय Eps 95 pension
गेल्या वर्षी रक्षाबंधनाच्या निमित्ताने केंद्र सरकारने देखील एलपीजी ग्राहकांना एक मोठी भेट दिली होती. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली सरकारने एलपीजी सिलिंडरच्या किंमतीत 200 रुपये प्रति सिलिंडर कपात केली होती. या निर्णयानंतर दिल्लीत 14.2 किलोग्रॅमच्या सिलिंडरची किंमत 1103 रुपयांवरून 903 रुपयांपर्यंत खाली आली होती.
महिला दिनी अतिरिक्त सवलत
केंद्र सरकारने महिला दिनाच्या निमित्ताने 8 मार्च 2024 रोजी आणखी एक महत्त्वपूर्ण घोषणा केली. यावेळी सिलिंडरच्या किंमतीत 100 रुपयांची अतिरिक्त कपात करण्यात आली. या कपातीनंतर दिल्लीत एलपीजी सिलिंडरची किंमत आता 803 रुपये झाली आहे. हे पाऊल विशेषतः महिलांसाठी फायदेशीर आहे, ज्या नेहमीच घरगुती स्वयंपाकघराच्या व्यवस्थापनात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात.
हे पण वाचा:
अतिवृष्टी नुकसान भरपाई साठी हेच शेतकरी पात्र हेक्टरी मिळणार 16000 रुपये Nuksan Bharpai list
उज्ज्वला योजनेच्या लाभार्थ्यांसाठी विशेष लाभ
उज्ज्वला योजनेच्या लाभार्थ्यांसाठी ही आणखी चांगली बातमी आहे. या योजनेअंतर्गत, लाभार्थ्यांना 300 रुपयांची अतिरिक्त सबसिडी मिळते. याचा अर्थ असा की उज्ज्वला योजनेचे लाभार्थी आता केवळ 503 रुपयांमध्ये एलपीजी सिलिंडर खरेदी करू शकतात. हे पाऊल गरीब आणि मध्यमवर्गीय कुटुंबांसाठी स्वच्छ इंधनाची उपलब्धता अधिक सुलभ करते.
महिला सक्षमीकरणाच्या दिशेने एक पाऊल
रक्षाबंधनाच्या निमित्ताने एलपीजी सिलिंडरच्या किंमतीत केलेली ही कपात एक स्तुत्य पाऊल आहे. हे केवळ महिलांना आर्थिक दिलासा देत नाही तर स्वच्छ इंधनाच्या वापराला देखील प्रोत्साहन देते. मध्य प्रदेश सरकार आणि केंद्र सरकार या दोघांच्याही या पुढाकारा महिला सक्षमीकरण आणि दारिद्र्य निर्मूलनाच्या दिशेने महत्त्वपूर्ण पावले आहेत.
भविष्यातील आशा आणि अपेक्षा
अशा प्रकारचे प्रयत्न भविष्यात देखील सुरू राहतील अशी आशा आहे. यामुळे केवळ महिलांचे जीवनमान सुधारणार नाही तर समाजातील त्यांची भूमिका आणि महत्त्व देखील वाढेल. रक्षाबंधनासारख्या पारंपारिक सणांना नवीन अर्थ प्राप्त होत आहे हे पाहून आनंद वाटतो. हे दर्शवते की आपली संस्कृती आणि परंपरा या बदलत्या काळानुसार स्वतःला अनुकूल करत आहेत.
रक्षाबंधन हा आता केवळ भाऊ-बहिणीच्या नात्याचा सण राहिलेला नाही. तो महिला सक्षमीकरणाचे एक प्रतीक बनला आहे. विविध सरकारी योजना आणि सवलतींच्या माध्यमातून महिलांना आर्थिक स्वातंत्र्य मिळत आहे. एलपीजी सिलिंडरच्या किंमतीत केलेली कपात ही त्याचीच एक झलक आहे. अशा प्रकारच्या उपक्रमांमुळे महिलांचे जीवनमान सुधारण्यास मदत होईल आणि त्यांना समाजात अधिक सक्षम स्थान मिळेल.