Land Record महाराष्ट्र सरकारने भूमि अभिलेखांचे डिजिटलीकरण करून एक महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलले आहे. आता शेतकरी आणि जमीन मालकांना त्यांच्या जमिनीची माहिती घरबसल्या मिळू शकते. या लेखात आपण या नवीन व्यवस्थेचे फायदे आणि ऑनलाईन नकाशे कसे पाहावे याची सविस्तर माहिती पाहणार आहोत.
डिजिटल भूमि अभिलेखांचे महत्त्व: डिजिटल भूमि अभिलेखांमुळे अनेक फायदे होतात: १. वेळ आणि पैशांची बचत: शेतकऱ्यांना आता तहसील कार्यालयात जाण्याची गरज नाही. २. पारदर्शकता: सर्व माहिती ऑनलाईन उपलब्ध असल्याने भ्रष्टाचाराला आळा बसतो. ३. सुलभ प्रवेश: कुठूनही आणि कधीही माहिती मिळू शकते. ४. अचूकता: डिजिटल रेकॉर्डमुळे चुका कमी होतात. ५. निर्णय प्रक्रिया: शेतकऱ्यांना त्यांच्या जमिनीबद्दल निर्णय घेणे सोपे होते.
ऑनलाईन उपलब्ध असलेले दस्तऐवज: १. सात-बारा उतारा २. ८-अ उतारा ३. जुने फेरफार ४. शेतजमिनीचा नकाशा ५. गावाचा नकाशा
हे पण वाचा:
ई-श्रम कार्ड धारकांच्या खात्यात 3000 रुपये जमा होण्यास सुरुवात येथून पहा नवीन यादी E-Shram card
ऑनलाईन नकाशा पाहण्याची प्रक्रिया: १. वेबसाईटला भेट द्या: सर्वप्रथम https://mahabhunakasha.mahabhumi.gov.in/27/index.jsp या अधिकृत वेबसाईटला भेट द्या.
- २. स्थान निवडा: डाव्या बाजूला असलेल्या “Location” रकान्यात आपले राज्य, जिल्हा, तालुका आणि गाव निवडा.
- ३. श्रेणी निवडा: “Category” मध्ये ग्रामीण भागासाठी “रुरल” आणि शहरी भागासाठी “अर्बन” निवडा.
- ४. गावाचा नकाशा पहा: “Village Map” या पर्यायावर क्लिक करा. आपल्या गावाचा नकाशा दिसेल.
- ५. पूर्ण स्क्रीन वापरा: “Home” पर्यायावरील आडव्या बाणावर क्लिक करून नकाशा पूर्ण स्क्रीनवर पहा.
- ६. झूम इन आणि झूम आऊट: डावीकडील “+” आणि “-” बटणांचा वापर करून नकाशा मोठा किंवा लहान करा.
- ७. शेतजमिनीचा नकाशा शोधा: “Search by plot no.” रकान्यात आपल्या सात-बारा उताऱ्यातील गट नंबर टाका.
- ८. प्लॉटची माहिती पहा: डावीकडील “Plot Info” रकान्यात गट नंबरमधील क्षेत्राची मालकी आणि एकूण क्षेत्रफळाची माहिती मिळेल.
- ९. नकाशा डाउनलोड करा: “Map Report” वर क्लिक करून प्लॉट रिपोर्ट पहा आणि डाउनवर्ड ॲरो वर क्लिक करून नकाशा डाउनलोड करा.
या सुविधेचे फायदे: १. रस्ता निर्माण: शेतकऱ्यांना आपल्या शेतीपर्यंत जाण्यासाठी रस्ता तयार करण्यात मदत होते. २. सीमा निश्चिती: जमिनीच्या हद्दी सहज ओळखता येतात. ३. वाद निराकरण: शेतीच्या हद्दींबाबत असलेले वाद सोडवण्यास मदत होते. ४. योजना आखणी: शेतीच्या विकासासाठी योग्य नियोजन करता येते. ५. कागदपत्रे तयार करणे: कर्ज घेणे किंवा इतर कायदेशीर प्रक्रियांसाठी आवश्यक कागदपत्रे सहज मिळतात.
काळजी घ्यायच्या गोष्टी: १. इंटरनेट कनेक्शन: चांगले इंटरनेट कनेक्शन असणे आवश्यक आहे. २. अचूक माहिती: गट नंबर आणि इतर तपशील अचूक टाकणे महत्त्वाचे आहे. ३. अद्ययावत माहिती: वेबसाईटवरील माहिती नेहमी अद्ययावत असते का याची खात्री करा. ४. गोपनीयता: व्यक्तिगत माहिती सुरक्षित ठेवा. ५. तांत्रिक साहाय्य: काही अडचण आल्यास तांत्रिक मदत घ्या.
भविष्यातील संभाव्य सुधारणा: १. मोबाईल अॅप: सुलभ वापरासाठी मोबाईल अॅप विकसित केले जाऊ शकते. २. भाषा विविधता: स्थानिक भाषांमध्ये माहिती उपलब्ध करून देणे. ३. ३डी नकाशे: अधिक सखोल माहितीसाठी त्रिमितीय नकाशे विकसित करणे. ४. एकात्मिक व्यवस्था: इतर सरकारी विभागांशी जोडणी करून एकच व्यासपीठ तयार करणे. ५. कृत्रिम बुद्धिमत्ता: AI चा वापर करून अधिक चांगली सेवा देणे.
महाराष्ट्र सरकारची ही डिजिटल पहल शेतकऱ्यांसाठी एक वरदान ठरली आहे. याद्वारे शेतकऱ्यांना त्यांच्या जमिनीची माहिती सहज मिळते आणि अनेक प्रशासकीय प्रक्रिया सुलभ होतात. या तंत्रज्ञानाचा योग्य वापर केल्यास शेतकऱ्यांचे जीवन अधिक सोपे होईल आणि कृषी क्षेत्राच्या विकासाला चालना मिळेल. सरकार आणि शेतकरी यांच्यातील ही डिजिटल दुवा निश्चितच एक स्वागतार्ह पाऊल आहे.
