PM Kisan Mandhan Yojana भारतीय शेतकरी समाजाची आर्थिक स्थिती खूप कठीण आहे. शेतीमध्ये मोठ्या प्रमाणावर गुंतवणूक करावी लागते, मात्र त्यातून मिळणारा परतावा खूप कमी आहे. त्यामुळे, शेतकऱ्यांना त्यांच्या वृद्धापकाळातील आर्थिक सुरक्षा मिळविण्यासाठी मदत हवी आहे. यावर उपाय म्हणून केंद्र सरकारने 2019 मध्ये “प्रधानमंत्री किसान मानधन योजना” (PM Kisan Mandhan Yojana) सुरू केली आहे.
या योजनेच्या माध्यमातून शेतकरी आणि त्यांच्या कुटुंबीयांना वृद्धापकाळात मासिक तीन हजार रुपये पेन्शन मिळते. ही एक अशी महत्त्वपूर्ण योजना आहे ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे भविष्य सुरक्षित होणार आहे.
प्रधानमंत्री किसान मानधन योजनेचा उद्देश
या योजनेचा मुख्य उद्देश म्हणजे लहान आणि सीमांत शेतकऱ्यांना त्यांच्या वृद्धापकाळातील आर्थिक सुरक्षा प्रदान करणे. शेतकऱ्यांच्या कुटुंबांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा घडवून आणण्याचा प्रयत्न या योजनेमध्ये केला गेला आहे.
आपल्या देशात मोठ्या प्रमाणावर शेतकरी हे छोटे किंवा मध्यम स्वरूपाचे आहेत. या वर्गातील शेतकऱ्यांना वृद्धापकाळात मुख्य आर्थिक सुरक्षा नसते. यामुळे, ही योजना त्यांच्यासाठी खूप महत्त्वाची ठरणार आहे.
या योजनेचा लाभ कोण घेऊ शकतात?
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील अटी पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- अर्जदार व्यक्ती 18 ते 40 वर्षे वयोगटातील असावी.
- अर्जदाराच्या नावे योग्य शेती जमीन असणे आवश्यक आहे.
- अर्जदाराचे वार्षिक उत्पन्न 1.20 लाख रुपयांच्या मर्यादेत असावे.
- अर्जदार व्यक्ती आयकर भरणारा नसल्याचे प्रमाणपत्र द्यावे लागते.
- अर्जदाराला दहा हजार रुपये किंवा त्यापेक्षा जास्त मासिक पेन्शन मिळत नसल्याचे प्रमाणपत्र द्यावे लागते.
या योजनेतून केंद्र सरकार अर्जदारांना वृद्धापकाळात मासिक तीन हजार रुपये पेन्शन देत असते. त्यासाठी अर्जदारांना वयाच्या साठ वर्षांनंतर हे पेन्शन मिळू लागते.
योजनेचा लाभ कसा घ्यावा?
या योजनेची नोंदणी करण्यासाठी खालील पावले उचलावी लागतील:
- सर्वप्रथम, जवळच्या कॉमन सर्विस सेंटरवर (CSC) जाऊन मोफत नोंदणी करावी लागते.
- येथे आपण आपला आणि आपल्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न आणि जमिनीसंबंधीची कागदपत्रे सादर करावी लागतील.
- आपल्या बँक खात्याची माहिती देखील द्यावी लागेल.
- त्यानंतर, अर्जाला आपल्या आधार कार्डशी लिंक करावे लागेल.
- या प्रक्रियेनंतर, आपल्याला पेन्शन खाते क्रमांक दिला जाईल.
- आता आपण या योजनेचा लाभ घेऊ शकता.
मास्टर कार्ड काढण्यासाठी सर्व काही तपशील!
या योजनेसाठी अर्ज करताना काही महत्त्वाच्या गोष्टींचे अवलोकन करावे लागेल. उदाहरणार्थ, अर्जदार व्यक्तीचे वार्षिक उत्पन्न 1.20 लाख रुपयांच्या मर्यादेत असणे आवश्यक आहे. तसेच, त्या व्यक्तीला दहा हजार रुपये किंवा त्यापेक्षा जास्त मासिक पेन्शन मिळत नसल्याचेही प्रमाणपत्र द्यावे लागेल.
या योजनेचा लाभ शेतकरी पती-पत्नी एकत्र घेऊ शकतात. म्हणजेच, शेतकरी पती-पत्नी यांना प्रत्येकी तीन हजार रुपये मिळतात. म्हणजेच, एकत्रित सहा हजार रुपये मासिक पेन्शन मिळेल.
प्रधानमंत्री किसान मानधन योजनेसह अन्य योजना
केंद्र सरकारने शेतकऱ्यांच्या कल्याणासाठी अनेक योजना राबवल्या आहेत. त्यापैकी काही महत्त्वाच्या योजना पुढीलप्रमाणे:
- प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना: या योजनेतून अर्हता असलेल्या शेतकऱ्यांना वर्षाला 6,000 रुपये मिळतात.
- मुख्यमंत्री बळीराजा मोफत वीज योजना: महाराष्ट्र राज्य शासनाने सुरू केलेली ही योजना असून, त्यामध्ये शेतकऱ्यांना मोफत वीज पुरवठा केला जातो.
- सुकन्या समृद्धि योजना: या योजनेतून बाल कन्या मुलींसाठी एक विशिष्ट खाते उघडण्यात येते, ज्यामध्ये त्यांच्या भविष्यासाठी गुंतवणूक केली जाते.
या वगळता, शेतकऱ्यांच्या कल्याणासाठी राज्य शासनेही अनेक योजना राबवित आहेत. त्यामुळे, शेतकऱ्यांना त्यांच्या दैनंदिन जीवनात विविध प्रकारची मदत मिळत आहे.
केंद्र सरकारने शेतकऱ्यांच्या जीवनात विलक्षण बदल घडवून आणण्यासाठी “प्रधानमंत्री किसान मानधन योजना” सुरू केली आहे. या योजनेतून शेतकऱ्यांना वृद्धापकाळात आर्थिक सुरक्षा मिळणार आहे. साथीच, अन्य योजनांच्या माध्यमातून देखील शेतकऱ्यांच्या दैनंदिन गरजांची पूर्तता केली जात आहे.