Jyotirao Phule loan waiver महात्मा जोतिराव फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजना ही राज्य सरकारने कृषी क्षेत्रातील शेतकऱ्यांना मदत करण्यासाठी सुरू केलेली एक महत्त्वाची योजना आहे. या योजनेंतर्गत पीक कर्जाची नियमित परतफेड करणाऱ्या शेतकऱ्यांना प्रोत्साहन देण्यात येत आहे.
या योजनेचा उद्देश म्हणजे शेतकऱ्यांना कर्जमुक्ती करून त्यांची आर्थिक स्थिती सुधारणे. 2017-18, 2018-19 आणि 2019-20 या तीन आर्थिक वर्षांपैकी कोणत्याही दोन आर्थिक वर्षात पीक कर्जाची नियमित परतफेड करणाऱ्या शेतकऱ्यांना या योजनेअंतर्गत कमाल रुपये 50,000 पर्यंतचा प्रोत्साहनपर लाभ देण्यात येतो.
आधार प्रमाणीकरण आणि लाभाची वाटप
हे पण वाचा:
अतिवृष्टी नुकसान भरपाई साठी हेच शेतकरी पात्र हेक्टरी मिळणार 16000 रुपये Nuksan Bharpai list
या योजनेअंतर्गत एकूण 29 लाख 2 हजार कर्जखाती पात्र ठरली होती. त्यापैकी कोणत्याही दोन आर्थिक वर्षांत पीक कर्ज परतफेड करणाऱ्या 15 लाख 44 हजार कर्जखात्यांना विशिष्ट क्रमांक देण्यात आला. त्यापैकी 15 लाख 16 हजार कर्जखात्यांचे आधार प्रमाणीकरण (MJPSKY KYC) करण्यात आले.
प्रमाणीकरण झालेल्या 14 लाख 40 हजार कर्जखात्यांसाठी 5,222 कोटी 5 लाख रुपयांची रक्कम मंजूर करण्यात आली. त्यापैकी 14 लाख 38 हजार खातेदारांना 5,216 कोटी 75 लाख रुपयांचा प्रत्यक्ष लाभ वितरीत करण्यात आला.
अपात्र ठरलेल्या आणि आधार प्रमाणीकरण न झालेल्या शेतकऱ्यांसाठी उपाय
या योजनेमध्ये 4 लाख 90 हजार कर्जखाती आयकर दाते, पगारदार व्यक्ती आदी कारणांमुळे अपात्र ठरली. तसेच, 8 लाख 49 हजार कर्जखाती पीक कर्जाची तीन आर्थिक वर्षांपैकी केवळ एकाच वर्षात परतफेड केल्यामुळे अपात्र ठरली.
33 हजार 356 कर्जखाती आधार प्रमाणीकरण (MJPSKY KYC) झाली नसल्यामुळे या शेतकऱ्यांना प्रोत्साहनपर लाभ मिळालेला नाही. अशा पात्र शेतकऱ्यांनी त्यांच्या जवळच्या आपले सरकार सेवा केंद्रात जाऊन आधार प्रमाणीकरण (MJPSKY KYC) करून घेण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे.
योजनेची अंमलबजावणी आणि भविष्यात होणारे लाभ
या योजनेची अंमलबजावणी राज्यातील महा-आयटी प्रणालीद्वारा करण्यात येत असून पात्र अनुदानाची रक्कम लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यावर थेट वर्ग करण्यात येत आहे.
जी शेतकरी कुटुंबे या योजनेचे लाभ घेऊ शकली नाहीत, त्यांना आधार प्रमाणीकरण (MJPSKY KYC) झाल्यानंतर प्रोत्साहनपर लाभ दिला जाईल, असे राज्य सरकारच्या २०२४ च्या अंतरिम अर्थसंकल्पामध्ये जाहीर करण्यात आले आहे.
या योजनेचे महत्त्व
महात्मा जोतिराव फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजनेमुळे शेतकऱ्यांना कर्जमुक्ती आणि कर्ज परतफेडीसाठी प्रोत्साहन मिळाले आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश शेतकऱ्यांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा करणे हा असल्याने ही योजना शेतकऱ्यांना मोठ्या प्रमाणावर लाभ पोहोचवू शकते.
सरकारने या योजनेंतर्गत पात्र शेतकऱ्यांना सहकारी बँका आणि सार्वजनिक बँकांमार्फत लाभ वितरीत करण्याचा प्रयत्न केला असल्याने किसान-बँक संबंध मजबूत होण्यास मदत झाली आहे. या योजनेतून शेतकरी कुटुंबाला प्रोत्साहन मिळाल्याने शेतीक्षेत्रात आणखी आत्मविश्वास आणि उत्साह निर्माण झाला आहे.
