Crop insurance २०२३ च्या खरीप हंगामासाठी पीक विमा भरलेल्या शेतकऱ्यांसाठी एक मोठी बातमी समोर आली आहे. छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्यातील सोयगाव तालुक्यामधील नुकसानीच्या ऑनलाइन तक्रारीची पडताळणी झालेल्या 22,524 शेतकऱ्यांना पीक विम्याची रक्कम 15 सप्टेंबर पासून त्यांच्या बँक खात्यावर जमा होणार आहे.
पीक विम्याची रक्कम शेतकऱ्यांना मिळण्याची प्रक्रिया
पीक विम्याची रक्कम पहिल्या टप्प्यात ऑनलाइन तक्रारी केलेल्या 22,524 शेतकऱ्यांना मिळणार आहे. याबाबत पिक विमा कंपनीने माहिती दिली आहे. सोयगाव तालुक्यातील या शेतकऱ्यांनी नुकसानीच्या ऑनलाइन तक्रारी केल्या होत्या, ज्यांची पडताळणी करण्यात आली आहे.
पीक विम्याच्या रकमेमध्ये वगळण्यात आलेले शेतकरी
या पीक विमा रकमेमध्ये काही शेतकऱ्यांना वगळण्यात आले आहे. एकाच गटामधील दोन पेक्षा अधिक शेतकऱ्यांचे अर्ज सामाजिक क्षेत्रातील असल्याने अपात्र ठरविण्यात आले आहेत. त्याचप्रमाणे महसूल विभागाच्या पीक पेरा अहवालानुसार सोयाबीन क्षेत्राची लागवड नसलेल्या शेतकऱ्यांनाही पीक विमा मधून वगळण्यात आले आहे.
ऑफलाइन तक्रारींचा वगळण्यात आलेला समावेश
जे शेतकरी नुकसानीच्या तक्रारी 72 तासांमध्ये ऑफलाइन पद्धतीने करतात, त्यांचीही नावे पीक विमा मधून वगळण्यात आली आहेत. ऑफलाइन तक्रारीकरणाऱ्या शेतकऱ्यांना मे किंवा जून महिन्यात दुसऱ्या टप्प्यात पीक विमा मिळणार असल्याची माहिती दिली आहे.
शेतकऱ्यांच्या समस्या
नैसर्गिक आपत्तीमुळे शेतकऱ्यांना मोठा नुकसान झाला असून, त्यांचा केलेला शेती खर्चही निघत नसल्याने ते मोठ्या अडचणीत सापडले आहेत. जिल्हा प्रशासनाने याबाबत 100% पीक विम्याचे नुकसान भरपाई मिळणार असल्याची घोषणा केली आहे, परंतु ही मदत कधी मिळेल याकडे शेतकऱ्यांचे लक्ष आहे.
पीक विमा योजनेबाबत
भारतात शेतकऱ्यांना पीक विम्याच्या अनेक योजना उपलब्ध आहेत. प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (PMFBY), उन्नत बियाणे योजना, राष्ट्रीय कृषी विम्याचा आढावा (RWBCIS) आदी योजना शेतकऱ्यांना लाभ देतात. या योजनांमध्ये शेतकऱ्यांकडून किमान 1.5% ते कमाल 5% असा प्रीमियम भरला जातो, तर उर्वरित रक्कम केंद्र व राज्य सरकार देतात.
पीक विम्याची महत्ता
पीक विम्यामुळे शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्तींच्या वेळी वेगवेगळ्या प्रकारच्या नुकसानाचे संरक्षण मिळते. पूर, दुष्काळ, पीक रोग, कीड, गारपीट, अतिवृष्टी, थंडी, वारे आदी घटनांमुळे होणारे नुकसान पीक विम्याव्दारे भरपाई मिळते. त्यामुळे शेतकरी आर्थिकदृष्ट्या मजबूत होतात.
पीक विम्याचे आव्हाने
पीक विम्याच्या अंमलबजावणीमध्ये अनेक समस्या आहेत. गुणवत्ता तपासणी, नुकसानाचे अचूक मूल्यांकन, वेळेत विमा रक्कम मिळणे, ऑफलाइन तक्रारीकरणासाठीचा अडथळा, शेतकऱ्यांना माहिती देण्यात कमतरता अशा अनेक समस्या आहेत. त्यामुळे शेतकरी पीक विमा घेण्यास आळशी होतात.
पीक विम्याच्या अंमलबजावणीमध्ये सुधारणा करून शेतकऱ्यांना याची प्रभावी मदत मिळेल यावर लक्ष केंद्रित करणे गरजेचे आहे. नुकसानाचे अचूक मूल्यांकन, वेळेत विमा रक्कम मिळणे, ऑफलाइन तक्रारीकरणाचा अडथळा दूर करणे, शेतकऱ्यांना माहिती देण्यासाठी प्रभावी मार्गदर्शन करणे आवश्यक आहे. शेतकऱ्यांच्या गरजा समजून घेऊन प्रशासनाने पीक विमा योजनेची अंमलबजावणी करणे महत्त्वाचे आहे.
छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्यातील सोयगाव तालुक्यातील शेतकऱ्यांना मिळणारा पीक विम्याचा लाभ हा या क्षेत्रातील एक महत्त्वाची बातमी आहे. नैसर्गिक आपत्तीमुळे झालेल्या नुकसानीच्या भरपाईमुळे शेतकरी आर्थिकदृष्ट्या मजबूत होतील. तथापि, पीक विम्याच्या अंमलबजावणीमध्ये असलेल्या समस्यांवर लक्ष देऊन शेतकऱ्यांना या योजनेचा अधिक चांगला लाभ मिळण्यासाठी प्रयत्न करणे आवश्यक आहे.
