two-wheeler drivers आजच्या धकाधकीच्या जीवनात वाहन चालवणे हा आपल्या दैनंदिन जीवनाचा अविभाज्य भाग बनला आहे. मग ते दुचाकी असो की चारचाकी, वाहन चालवताना सुरक्षिततेचे नियम पाळणे अत्यंत महत्वाचे आहे. परंतु अनेकदा आपण या नियमांकडे दुर्लक्ष करतो किंवा त्यांचे महत्व समजून घेत नाही. अशाच एका विषयावर नुकतीच चर्चा रंगली आहे – ती म्हणजे चप्पल घालून वाहन चालवण्याबाबत.
अलीकडेच सोशल मीडियावर एक चर्चा सुरू झाली होती की चप्पल, लुंगी किंवा बनियान घालून वाहन चालवल्यास दंड आकारला जाईल. या चर्चेमुळे अनेक लोकांमध्ये गोंधळ निर्माण झाला होता. खरं तर, अशा प्रकारचा कोणताही नियम अस्तित्वात नाही. तरीही, या विषयावर गांभीर्याने विचार करण्याची गरज आहे.
केंद्रीय रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्री नितीन गडकरी यांनी या संदर्भात स्पष्टीकरण दिले आहे. त्यांनी सांगितले की चप्पल घालून वाहन चालवल्यास दंड आकारला जाणार नाही. परंतु त्याचबरोबर त्यांनी वाहन चालकांना सावधानतेचा इशाराही दिला आहे. चप्पल घालून वाहन चालवणे हे धोकादायक असू शकते आणि त्यामुळे अपघात होण्याची शक्यता वाढू शकते.
वाहन चालवताना योग्य पादत्राणे घालण्याचे महत्व:
वाहन चालवताना योग्य पादत्राणे घालणे हे केवळ आरामदायक नसून ते सुरक्षिततेच्या दृष्टीनेही अत्यंत महत्वाचे आहे. चप्पल किंवा स्लीपर घालून वाहन चालवल्यास अनेक समस्या उद्भवू शकतात:
- गियर बदलताना अडचण: दुचाकी चालवताना गियर बदलण्यासाठी पायाचा वापर करावा लागतो. चप्पल घातल्यास गियर नीट बदलता न आल्याने अपघात होण्याची शक्यता वाढते.
- ब्रेक लावण्यात अडचण: आपत्कालीन परिस्थितीत ब्रेक लावताना चप्पलमुळे पाय घसरू शकतो किंवा ब्रेकवर योग्य दाब देता न आल्याने अपघात होऊ शकतो.
- पायाचे संरक्षण नाही: अपघात झाल्यास चप्पल घातलेल्या पायाला गंभीर दुखापत होण्याची शक्यता जास्त असते. बूट किंवा मजबूत सँडल घातल्यास पायाचे संरक्षण होते.
- पाऊस किंवा ओल्या रस्त्यावर घसरण्याचा धोका: पावसाळ्यात किंवा ओल्या रस्त्यावर चप्पल घसरू शकते, ज्यामुळे वाहनावरील नियंत्रण सुटू शकते.
- लांब प्रवासात थकवा: लांब प्रवासात चप्पल घालून वाहन चालवल्यास पायाला ताण येतो आणि थकवा जाणवू शकतो.
वाहन चालवताना योग्य पोशाखाचे महत्व:
केवळ पादत्राणेच नव्हे तर एकूणच पोशाखही वाहन चालवताना महत्वाचा ठरतो. लुंगी किंवा सैल कपडे घालून वाहन चालवणे धोकादायक ठरू शकते. योग्य पोशाख घातल्याने सुरक्षितता वाढते आणि आरामदायी प्रवास होतो. वाहन चालवताना खालील गोष्टींचे भान ठेवणे महत्वाचे आहे:
- सैल कपडे टाळावे: लुंगी, सैल शर्ट किंवा दुपट्टा यांसारखे कपडे वाहनाच्या चाकात अडकू शकतात किंवा हवेमुळे उडू शकतात.
- हेल्मेट वापरणे अनिवार्य: दुचाकी चालवताना हेल्मेट घालणे कायद्याने बंधनकारक आहे. त्याचबरोबर मागे बसणाऱ्या व्यक्तीनेही हेल्मेट घालणे आवश्यक आहे.
- चष्मा वापरणे: वाहन चालवताना धूळ, कीटक किंवा वाऱ्यापासून डोळ्यांचे संरक्षण करण्यासाठी चष्मा वापरणे फायदेशीर ठरते.
- हातमोजे वापरणे: विशेषतः थंड हवामानात हातमोजे वापरल्याने हाताचे संरक्षण होते आणि वाहनावर चांगली पकड राहते.
- रंगीत कपडे: रात्रीच्या वेळी वाहन चालवताना चमकदार किंवा परावर्तक रंगाचे कपडे घातल्याने इतर वाहनचालकांना आपण सहज दिसू शकतो.
मोटर वाहन कायदा 2019 मधील महत्वाचे बदल:
2019 मध्ये मोटर वाहन कायद्यात काही महत्वाचे बदल करण्यात आले. या बदलांमागील उद्देश रस्ते सुरक्षितता वाढवणे आणि अपघातांची संख्या कमी करणे हा होता. या कायद्यातील काही महत्वाचे मुद्दे पुढीलप्रमाणे आहेत:
- दंडाच्या रकमेत वाढ: वाहतूक नियमांचे उल्लंघन केल्यास आकारल्या जाणाऱ्या दंडाच्या रकमेत लक्षणीय वाढ करण्यात आली.
- ई-चलान सिस्टम: डिजिटल तंत्रज्ञानाचा वापर करून ई-चलान प्रणाली सुरू करण्यात आली.
- वाहन विमा: वाहन विमा न उतरवल्यास जास्त दंड आकारण्यात येऊ लागला.
- गुड समारिटन कलम: अपघातग्रस्तांना मदत करणाऱ्या व्यक्तींना कायदेशीर संरक्षण देण्यात आले.
- बालकांची सुरक्षा: 4 वर्षांखालील मुलांसाठी कार मध्ये चाइल्ड रिस्ट्रेंट सिस्टम वापरणे बंधनकारक करण्यात आले.
- फिटनेस टेस्ट: जुन्या वाहनांची फिटनेस टेस्ट करणे अनिवार्य करण्यात आले.
- ओव्हरलोडिंगवर कारवाई: वाहनावर क्षमतेपेक्षा जास्त वजन लादल्यास कडक दंडाची तरतूद करण्यात आली.
या नियमांमुळे रस्ते सुरक्षितता वाढवण्यास मदत होईल अशी अपेक्षा आहे.
वाहनचालकांसाठी काही महत्वाचे सुरक्षा टिप्स:
- नेहमी वाहतूक नियमांचे पालन करा: रस्त्यावरील सर्व चिन्हे आणि सिग्नल्सचे काटेकोरपणे पालन करा.
- मद्यपान करून वाहन चालवू नका: मद्यपान केल्यानंतर वाहन चालवणे हा गंभीर गुन्हा आहे आणि त्यामुळे स्वतःचे व इतरांचे जीव धोक्यात येऊ शकतात.
- गतिमर्यादेचे पालन करा: अतिवेगाने वाहन चालवणे धोकादायक असते. नेहमी निर्धारित गतीमर्यादेचे पालन करा.
- मोबाईल वापरू नका: वाहन चालवताना मोबाईलवर बोलणे किंवा संदेश पाठवणे टाळा. यामुळे लक्ष विचलित होते आणि अपघात होऊ शकतो.
- थकवा आल्यास वाहन चालवू नका: लांब प्रवासात थकवा आल्यास वाहन थांबवून विश्रांती घ्या.
- वाहनाची नियमित देखभाल करा: वाहनाची नियमित तपासणी आणि देखभाल केल्याने अपघात टाळता येतात.
- अंतर राखा: पुढील वाहनापासून सुरक्षित अंतर राखून वाहन चालवा.
- क्रॉसिंगवर सावधान रहा: रस्ता ओलांडताना दोन्ही बाजूंनी वाहतूक तपासून मगच पुढे जा.
- बाळ असल्यास विशेष काळजी घ्या: कार मध्ये लहान मुले असल्यास त्यांच्यासाठी योग्य सीट वापरा आणि सीट बेल्ट लावा.
- आपत्कालीन परिस्थितीसाठी तयार रहा: वाहनात प्राथमिक उपचार किट, आग विझवण्याचे साधन इत्यादी ठेवा.
वाहन चालवणे ही एक मोठी जबाबदारी आहे. आपल्या सुरक्षिततेसोबतच इतर वाहनचालक आणि पादचाऱ्यांच्या सुरक्षिततेचीही जबाबदारी आपल्यावर असते. चप्पल घालून वाहन चालवल्यास दंड होत नसला तरी ते धोकादायक असू शकते. योग्य पादत्राणे आणि कपडे घालून वाहन चालवणे हे सुरक्षिततेच्या दृष्टीने अत्यंत महत्वाचे आहे.
