Yellow alert महाराष्ट्रात गेल्या काही दिवसांपासून ढगाळ वातावरण सुरू झाले असून, राज्याच्या विविध भागांत पावसाचे पुनरागमन होण्याची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. हवामान विभागाने दिलेल्या अंदाजानुसार, येत्या काही दिवसांत राज्यभर मुसळधार पावसाची शक्यता आहे. या लेखात आपण महाराष्ट्रातील सध्याच्या पावसाची स्थिती, त्याचे संभाव्य परिणाम आणि शेतकऱ्यांसाठी याचे महत्त्व यांचा सविस्तर आढावा घेणार आहोत.
सध्याची पावसाची स्थिती
महाराष्ट्रात सध्या मिश्र प्रकारचे हवामान अनुभवास येत आहे. काही भागांत ढगाळ वातावरण असताना, अन्य भागांत कोरडे हवामान आहे. मात्र, हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार, राज्यात लवकरच पावसाचा जोर वाढण्याची शक्यता आहे. विशेषतः 24 ते 29 सप्टेंबर या पाच दिवसांच्या कालावधीत मुंबईसह राज्याच्या अनेक भागांत मुसळधार पाऊस कोसळण्याचा अंदाज वर्तवण्यात आला आहे.
प्रादेशिक पावसाचा अंदाज
- मुंबई आणि उपनगरे: मुंबई, ठाणे आणि आसपासच्या उपनगरीय भागात जोरदार पावसाची शक्यता आहे.
- विदर्भ: पूर्व विदर्भात देखील लक्षणीय पाऊस अपेक्षित आहे. नागपूरमध्ये 24 सप्टेंबर रोजी विशेषतः मुसळधार पाऊस पडण्याची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे.
- मराठवाडा: मराठवाड्यातही पुढील चार ते पाच दिवस पावसाच्या सरी बसण्याची शक्यता आहे.
- राज्याचे इतर भाग: एकूणच महाराष्ट्राच्या विविध भागांत 24 सप्टेंबरपासून पुढील चार ते पाच दिवस पावसाचा जोर वाढण्याची शक्यता आहे.
हवामान विभागाचा तपशीलवार अंदाज
हवामान विभागाने दिलेल्या माहितीनुसार, राज्यातील पावसाची स्थिती पुढीलप्रमाणे असेल:
हे पण वाचा:
पुढील 6 तासात महाराष्ट्राला चक्रीवादळ धडकणार आत्ताच पहा आजचे हवामान Chakrivadal paus update
- 22 सप्टेंबर: या दिवसापासून राज्यभर ढगाळ वातावरण तयार होण्यास सुरुवात झाली आहे.
- 23 सप्टेंबर: मराठवाडा आणि विदर्भात मुसळधार पावसाची शक्यता आहे.
- 24 ते 27 सप्टेंबर: या कालावधीत संपूर्ण महाराष्ट्रात पावसाचा जोर वाढेल. ढगाळ वातावरणासह अनेक भागांत मुसळधार पावसाची शक्यता आहे.
या पार्श्वभूमीवर, हवामान खात्याने नागरिकांना सतर्क राहण्याचा इशारा दिला आहे. तसेच, काही भागांमध्ये येलो अलर्ट जाहीर करण्यात आला आहे. विशेषतः विदर्भात वादळी वाऱ्यांसह पाऊस पडण्याची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे.
देशपातळीवरील मान्सूनची स्थिती
महाराष्ट्रातील पावसाच्या स्थितीचा विचार करताना, संपूर्ण देशातील मान्सूनच्या स्थितीचा आढावा घेणे महत्त्वाचे आहे. सध्याच्या अंदाजानुसार:
- वायव्य भारतातून मान्सूनचा परतीचा प्रवास सुरू झाला आहे.
- 23 सप्टेंबरला बंगालच्या उपसागरावर कमी दाबाचे क्षेत्र तयार होण्याची शक्यता आहे.
- पश्चिम राजस्थान आणि कच्छच्या काही भागांमध्ये 23 सप्टेंबरपासून मान्सूनचा परतीचा प्रवास सुरू झाला आहे.
- या भागातून मान्सून माघारी फिरण्याची सर्वसाधारण तारीख 17 सप्टेंबर होती, परंतु यंदा त्यात विलंब झाला आहे.
- बंगालच्या उपसागरात 23 सप्टेंबरला कमी दाबाचे क्षेत्र तयार होण्याच्या शक्यतेमुळे महाराष्ट्रात 23 ते 26 सप्टेंबर दरम्यान पावसाचा अंदाज हवामान खात्याने दिला आहे.
शेतीवरील परिणाम
मान्सूनचे हे नवीन आगमन महाराष्ट्रातील शेतीवर महत्त्वपूर्ण प्रभाव टाकू शकते. विशेषतः खरीप हंगामातील प्रमुख पिकांवर याचा परिणाम होण्याची शक्यता आहे.
प्रमुख पिके आणि त्यांच्यावरील संभाव्य परिणाम
- कापूस: कापसाची काढणी सुरू झाली असताना, अतिरिक्त पावसामुळे पिकाचे नुकसान होऊ शकते. ओल्या कापसाची गुणवत्ता कमी होण्याची शक्यता आहे.
- सोयाबीन: सोयाबीन काढणीची वेळ आली असताना, जास्त पाऊस पडल्यास शेंगा कुजण्याची किंवा अंकुरण्याची समस्या उद्भवू शकते.
- मका: मक्याची काढणी सुरू असताना, अतिरिक्त पावसामुळे धान्य ओले होण्याची आणि त्याची गुणवत्ता खालावण्याची शक्यता आहे.
शेतकऱ्यांच्या चिंता
या पार्श्वभूमीवर, महाराष्ट्रातील शेतकरी मोठ्या चिंतेत आहेत. खरीप हंगाम चांगला असल्यामुळे त्यांच्या चेहऱ्यावर आनंद दिसत होता, परंतु आता पुन्हा सुरू होणाऱ्या पावसामुळे त्यांच्या पिकांचे नुकसान होण्याची भीती आहे. विशेषतः:
- पिकांची काढणी वेळेवर न झाल्यास उत्पादनात घट येऊ शकते.
- अतिरिक्त पावसामुळे पिकांची गुणवत्ता खालावू शकते, ज्यामुळे बाजारात कमी किंमत मिळू शकते.
- शेतात पाणी साचल्यास, यंत्रसामग्रीचा वापर करून काढणी करणे कठीण होऊ शकते.
पावसाच्या पुनरागमनाचे फायदे आणि तोटे
अतिरिक्त पावसाचे काही फायदे आणि तोटे असू शकतातजलसाठ्यात वाढ: पाणी टंचाईच्या काळात उपयोगी पडणारे धरणे आणि जलाशयांमध्ये पाण्याची पातळी वाढू शकते. भजल पातळीत सुधारणा: अतिरिक्त पावसामुळे भूजल पातळी वाढू शकते, जे दीर्घकालीन शेतीसाठी फायदेशीर ठरू शकते रब्बी हंगामासाठी अनुकूल परिस्थिती: जमिनीत पुरेसे ओलावा राहिल्यास, रब्बी हंगामातील पिकांसाठी अनुकूल परिस्थिती निर्माण होऊ शकते.
तोटे:
- पिकांचे नुकसान: काढणीस तयार असलेल्या पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होऊ शकते.
- रोगराई वाढण्याची शक्यता: अतिरिक्त ओलाव्यामुळे विविध किडी आणि रोगांचा प्रादुर्भाव वाढू शकतो.
- पूरस्थिती: अतिवृष्टीमुळे काही भागांत पूरस्थिती निर्माण होऊ शकते, ज्यामुळे जनजीवन विस्कळीत होऊ शकते. या परिस्थितीत, शेतकरी आणि सामान्य नागरिकांनी काही उपाययोजना करणे गरजेचे आहे:
शेतकऱ्यांसाठी सूचना:
- शक्य असल्यास, पिकांची काढणी त्वरित पूर्ण करावी.
- काढणी केलेले पीक सुरक्षित ठिकाणी साठवून ठेवावे.
- शेतात पाणी साचू नये यासाठी योग्य ती व्यवस्था करावी.
- किडी आणि रोगांचा प्रादुर्भाव टाळण्यासाठी योग्य ती औषधे फवारावीत.
सामान्य नागरिकांसाठी सूचना:
अत्यावश्यक नसल्यास बाहेर पडणे टाळावे. पूरप्रवण भागांमध्ये राहणाऱ्यांनी सतर्क राहावे आणि आवश्यक ती काळजी घ्यावी. वाहतूक व्यवस्था विस्कळीत होऊ शकते, त्यामुळे प्रवासाचे नियोजन काळजीपूर्वक करावे.
हे पण वाचा:
येत्या 24 तासात या 10 जिल्ह्यात मुसळधार पाऊस हवामान खात्याचा मोठा इशारा Heavy rain 24 hours