gas cylinder price १ जुलै २०२४ पासून घरगुती गॅस सिलेंडरच्या किमतीत मोठी घट झाली आहे. ही बातमी सर्व भारतीय नागरिकांसाठी एक मोठा दिलासा आहे. आज आपण या महत्त्वपूर्ण घडामोडीबद्दल सविस्तर माहिती घेऊया, तसेच याचे सामान्य जनतेवर होणारे परिणाम समजून घेऊया.
१. नवीन किंमत आणि कपातीचे स्वरूप:
१ जुलै २०२४ पासून, १४.२ किलोग्रॅमच्या घरगुती एलपीजी सिलेंडरची किंमत आता फक्त ₹८०२.५० इतकी झाली आहे. ही किंमत मागील महिन्यातील ₹९०२.५० च्या तुलनेत ₹१०० ने कमी आहे. ही कपात देशभरातील सर्व शहरांमध्ये लागू करण्यात आली आहे, ज्यामुळे कोट्यवधी भारतीय कुटुंबांना लाभ मिळणार आहे.
२. गेल्या काही महिन्यांतील किमतींचा आढावा:
- जून २०२४: ₹९०२.५०
- मे २०२४: ₹९०२.५०
- एप्रिल २०२४: ₹९००
एप्रिल २०२४ मध्ये गॅस सिलेंडरच्या किमती ₹९०० पर्यंत पोहोचल्या होत्या, जे गेल्या काही वर्षांतील सर्वोच्च पातळी होती. त्यामुळे सर्वसामान्य जनतेवर मोठा आर्थिक ताण पडला होता. परंतु आता, जुलै २०२४ मध्ये झालेल्या या कपातीमुळे नागरिकांना मोठा दिलासा मिळाला आहे.
३. कपातीमागील कारणे:
सरकारने ही किंमत कपात करण्यामागे प्रामुख्याने दोन कारणे आहेत:
अ) आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील बदल:
आंतरराष्ट्रीय बाजारात एलपीजीच्या किमतीत लक्षणीय घसरण झाली आहे. भारत मोठ्या प्रमाणात एलपीजी आयात करतो, त्यामुळे जागतिक किमतींचा थेट परिणाम देशांतर्गत किमतींवर होतो. आंतरराष्ट्रीय किमती कमी झाल्याने, सरकारला हा फायदा थेट ग्राहकांपर्यंत पोहोचवण्याची संधी मिळाली आहे.
ब) महागाई नियंत्रणाचे धोरण:
गेल्या काही महिन्यांत वाढलेल्या महागाईमुळे सामान्य जनतेवर मोठा आर्थिक ताण पडला होता. विशेषतः स्वयंपाकघरातील खर्चात वाढ झाल्याने अनेक कुटुंबांचे अर्थसंकल्प बिघडले होते. अशा परिस्थितीत, सरकारने घरगुती गॅस सिलेंडरच्या किमती कमी करून महागाई नियंत्रणाचा प्रयत्न केला आहे.
४. या कपातीचे फायदे:
अ) कुटुंबांच्या खर्चात बचत:
एका सिलेंडरमागे ₹१०० ची बचत ही लहान रक्कम वाटू शकते, परंतु महिन्याला एक किंवा दोन सिलेंडर वापरणाऱ्या कुटुंबांसाठी ही बचत महत्त्वाची आहे. वर्षभरात ही बचत ₹१,२०० ते ₹२,४०० पर्यंत जाऊ शकते, जी इतर आवश्यक गरजांसाठी वापरली जाऊ शकते.
ब) महागाईचा भार कमी:
गॅस सिलेंडरच्या किमतीत घट झाल्याने स्वयंपाकाच्या एकूण खर्चात कपात होईल. याचा थेट परिणाम कुटुंबांच्या दैनंदिन खर्चावर होईल आणि त्यांना महागाईपासून थोडासा दिलासा मिळेल.
हे पण वाचा:
पीएम किसान योजनेचे 4000 या दिवशी शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा होणार पहा तारीख आणि वेळ PM Kisan
क) पर्यावरणास अनुकूल ईंधनाचा वापर:
किमती कमी झाल्याने अधिकाधिक लोक एलपीजी वापरण्यास प्रोत्साहित होतील. हे स्वच्छ ईंधन असल्याने याचा वापर वाढल्यास पर्यावरणावरील नकारात्मक परिणाम कमी होण्यास मदत होईल.
ड) ग्रामीण भागातील लाभार्थी:
ग्रामीण भागात अजूनही अनेक कुटुंबे जळाऊ लाकूड किंवा कोळसा वापरतात. गॅस सिलेंडरच्या किमती कमी झाल्याने त्यांना एलपीजीकडे वळण्यास प्रोत्साहन मिळेल, ज्यामुळे त्यांचे आरोग्य सुधारेल आणि वनसंपत्तीचे संरक्षण होईल.
५. व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किमतींमधील बदल:
हे पण वाचा:
वर्षाला 5000 रुपये जमा करा आणि 5 वर्षाला मिळवा 8,40,435 रुपये पहा नवीन स्कीम SBI RD Scheme
लक्षात घेण्याजोगी गोष्ट म्हणजे या कपातीचा फायदा केवळ घरगुती वापरकर्त्यांनाच होणार आहे. व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किमतींमध्ये मात्र वेगळा बदल झाला आहे. १ जुलै २०२४ पासून १९ किलोग्रॅमच्या व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किमतीत ₹३० ची घट करण्यात आली आहे.
आधीच्या महिन्यात, म्हणजेच १ जून २०२४ रोजी, व्यावसायिक सिलेंडरच्या किमतीत ₹६९.५० ची कपात करण्यात आली होती. त्यामुळे दिल्लीत १९ किलोग्रॅमच्या व्यावसायिक सिलेंडरची किंमत ₹१,६७६ झाली होती. आता जुलैमध्ये आणखी ₹३० ची कपात झाल्याने ही किंमत ₹१,६४६ झाली आहे.
हा फरक लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे कारण व्यावसायिक वापरकर्ते, जसे की हॉटेल्स, रेस्टॉरंट्स आणि इतर खाद्यपदार्थ व्यवसाय, यांच्यावर याचा प्रभाव पडेल. या कपातीमुळे त्यांच्या उत्पादन खर्चात थोडी बचत होईल, जी ग्राहकांपर्यंत पोहोचू शकते.
६. प्रादेशिक भिन्नता:
घरगुती गॅस सिलेंडरच्या किमती देशभरात सारख्याच असल्या तरी प्रत्येक राज्यात आणि शहरात त्यात किंचित फरक असू शकतो. हे फरक मुख्यतः स्थानिक कर, वाहतूक खर्च आणि इतर घटकांमुळे उद्भवतात. उदाहरणार्थ:
- मुंबई: ₹८०२.५०
- दिल्ली: ₹८०३.००
- कोलकाता: ₹८०५.००
- चेन्नई: ₹८१८.५०
प्रत्येक नागरिकाने आपल्या शहरातील अचूक किंमत जाणून घेण्यासाठी इंडियन ऑइल कॉर्पोरेशन लिमिटेड (IOCL), भारत पेट्रोलियम कॉर्पोरेशन लिमिटेड (BPCL) किंवा हिंदुस्तान पेट्रोलियम कॉर्पोरेशन लिमिटेड (HPCL) यांच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट देणे किंवा स्थानिक गॅस वितरकांशी संपर्क साधणे उचित ठरेल.
७. सरकारी धोरणांचा प्रभाव:
गॅस सिलेंडरच्या किमतींमध्ये झालेली ही घट केवळ आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील बदलांचा परिणाम नाही, तर सरकारच्या धोरणात्मक निर्णयांचाही परिणाम आहे. गेल्या काही वर्षांत सरकारने पुढील उपाययोजना राबवल्या आहेत:
अ) उज्ज्वला योजना:
प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेंतर्गत गरीब कुटुंबांना मोफत गॅस कनेक्शन दिले जात आहेत. या योजनेमुळे लाखो कुटुंबांना स्वच्छ ईंधनाचा लाभ मिळाला आहे.
हे पण वाचा:
फक्त 500 रुपयात घराच्या छतावर सोलर पॅनल लावा आणि सरकारकडून मिळवा 1 लाख रुपये Install solar panels
ब) सबसिडी धोरण:
काही विशिष्ट वर्गांसाठी सरकार गॅस सिलेंडरवर सबसिडी देत आहे. यामुळे गरीब आणि मध्यमवर्गीय कुटुंबांना परवडणाऱ्या दरात गॅस उपलब्ध होतो.
क) डिजिटल पेमेंट प्रोत्साहन:
गॅस सिलेंडरसाठी डिजिटल पेमेंट केल्यास काही प्रमाणात सवलत दिली जाते, ज्यामुळे डिजिटल व्यवहारांना प्रोत्साहन मिळते.
गॅस सिलेंडरच्या किमतीतील या घटीचे दूरगामी परिणाम होऊ शकतात:
अ) महागाई नियंत्रण:
स्वयंपाकाच्या खर्चात घट झाल्याने एकूण महागाई दर कमी होण्यास मदत होईल.
ब) घरगुती बचतीत वाढ:
किमती कमी झाल्याने कुटुंबांना अधिक बचत करण्याची संधी मिळेल, जी ते इतर आवश्यक गरजांसाठी वापरू शकतील.
क) व्यवसायांवरील प्रभाव:
व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किमतीतही घट झाल्याने रेस्टॉरंट्स आणि हॉटेल्सच्या खर्चात कपात होईल, ज्याचा फायदा ग्राहकांना मिळू शकतो. अधिकाधिक लोक स्वच्छ ईंधनाकडे वळल्याने हवा प्रदूषण कमी होण्यास मदत होईल.
