E-Peak Inspection कृषी हंगाम 2024 साठी ई-पीक पाहणी प्रक्रिया सुरू झाली आहे. 1 ऑगस्ट 2024 पासून शेतकरी स्वतः आपल्या शेतातील पीक पाहणी करू शकतात. 15 सप्टेंबर 2024 पर्यंत हे काम पूर्ण करता येणार आहे. या काळात मुदतवाढ मिळाली नाही तर 16 सप्टेंबर 2024 पासून तलाठी स्तरावरून ई-पीक पाहणी प्रक्रिया राबविली जाईल.
ई-पीक पाहणी करण्याची प्रक्रिया:
शेतकऱ्यांना आपल्या शेतातील पीकांची नोंद ऑनलाइन पद्धतीने सातबारा उतारावर करावी लागते. हे काम करण्यासाठी ‘ई-पीक पाहणी’ हे अॅप वापरावे लागते. प्ले स्टोअरवर जाऊन ‘E-Peek Pahani (DCS)’ शोधून अॅप डाउनलोड करावा लागेल. त्यानंतर त्या अॅपमध्ये आपल्या शेतातील पीक माहिती नोंदवता येईल.
ई-पीक पाहणीचे फायदे:
ई-पीक पाहणी प्रक्रियेमध्ये नोंदविलेली माहिती खालील चार प्रमुख उद्देशांसाठी वापरली जाते.
- किमान आधारभूत किंमत (MSP) मिळवण्यासाठी: जर शेतकरी आपला शेतमाल किमान आधारभूत किंमत योजनेंतर्गत विकत असेल, तर त्यासाठी या ई-पीक पाहणीतील माहितीचा वापर केला जाऊ शकतो.
- पीक कर्जाच्या पडताळणीसाठी: शेतकरी ज्या पिकावर कर्ज घेतले आहे, ते पीकच त्याने लावले आहे की नाही, याची बँक ही माहिती पाहून तपासणी करू शकतात. सुमारे 100 पेक्षा अधिक बँका या माहितीचा वापर करत आहेत.
- पीक विमा योजनेच्या लाभासाठी: पीक विमा अर्ज करताना शेतकऱ्याने नोंदविलेले पीक आणि ई-पीक पाहणीतील पीक यात फरक असल्यास, ई-पीक पाहणीतील पीकाला अंतिम प्राधान्य दिले जाते.
- नुकसान भरपाईसाठी: नैसर्गिक आपत्तीमुळे पिकांचे नुकसान झाल्यास त्याची भरपाई देण्यासाठी ही माहिती वापरली जाते.
ई-पीक पाहणीची अट रद्द:
गेल्या वर्षी कापूस आणि सोयाबीन उत्पादक शेतकऱ्यांना हेक्टरी 5 हजार रुपये अनुदान देण्याचा निर्णय राज्य सरकारने घेतला होता. या वेळी असे सांगण्यात आले होते की, ज्या शेतकऱ्यांनी ई-पीक पाहणी केली आणि त्यात कापूस-सोयाबीन नोंद आहे, त्यांनाच हा लाभ मिळेल.
त्यामुळे, या वर्षी कापूस-सोयाबीन उत्पादक शेतकऱ्यांनी ई-पीक पाहणी करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. अन्यथा, त्यांना या अनुदानाचा लाभ मिळणार नाही.
ई-पीक पाहणीचे महत्त्व:
कृषी क्षेत्रातील या नवीन पद्धतीने शेतकऱ्यांना अनेक प्रकारचे लाभ मिळत आहेत. मध्यंतरी नैसर्गिक आपत्तींमुळे पिकांचे नुकसान झाल्यास या माहितीच्या आधारे भरपाई मिळू शकते. तसेच, पीक कर्ज आणि पीक विम्याच्या मुद्यांवरही या माहितीचा उपयोग होत आहे.
हे पण वाचा:
जिओ ची नवीन ऑफर लॉंन्च 199 रुपयांमध्ये 3 महिन्यांची वैधता अमर्यादित कॉलिंग डेटा Jio’s new offer launch
याशिवाय, ई-पीक पाहणीद्वारे शेतकऱ्यांचा डिजिटलीकरण प्रक्रियेचा एक महत्त्वाचा भाग पूर्ण होत आहे. हा प्रयत्न शेतकऱ्यांना आधुनिक तंत्रज्ञानाचा लाभ मिळवून देण्यासाठी राबविला जात आहे.
कापूस-सोयाबीन उत्पादकांसाठी महत्त्वाचे बदल:
मागील वर्षी कापूस आणि सोयाबीन उत्पादक शेतकऱ्यांना हेक्टरी 5 हजार रुपये अनुदान देण्याचा निर्णय घेतला गेला होता. त्याचबरोबर, ज्या शेतकऱ्यांनी ई-पीक पाहणी केली होती आणि त्यात कापूस-सोयाबीन नोंदविली होती, त्यांनाच या अनुदानाचा लाभ मिळेल, असे सांगण्यात आले होते.
त्यामुळे, या वर्षीही कापूस आणि सोयाबीन उत्पादन करणाऱ्या शेतकऱ्यांसाठी ई-पीक पाहणी करणे अत्यंत महत्त्वाचे ठरेल. कारण, या पाहणीत कापूस आणि सोयाबीन नोंदविल्याशिवाय त्यांना अनुदान मिळणार नाही.
ई-पीक पाहणीचे लाभ:
ई-पीक पाहणीचा प्रामुख्याने चार प्रकारचे लाभ शेतकऱ्यांना मिळत आहेत. किमान आधारभूत किंमत (MSP) मिळवण्यासाठी, पीक कर्जाच्या पडताळणीसाठी, पीक विमा योजनेच्या लाभासाठी आणि नुकसान भरपाईसाठी या माहितीचा वापर केला जातो.
किमान आधारभूत किंमत (MSP) मिळवण्यासाठी: जर शेतकरी आपला शेतमाल किमान आधारभूत किंमत योजनेअंतर्गत विकत असेल, तर ई-पीक पाहणीतील नोंदवलेल्या माहितीचा वापर केला जाऊ शकतो.
पीक कर्जाच्या पडताळणीसाठी: शेतकरी ज्या पिकावर कर्ज घेतले आहेत, ते पीकच त्याने लावले आहे की नाही, याची बँक ही माहिती पाहून तपासणी करू शकतात. सुमारे 100 पेक्षा अधिक बँका या माहितीचा वापर करत आहेत.
पीक विमा योजनेच्या लाभासाठी: पीक विमा अर्ज करताना शेतकऱ्याने नोंदविलेले पीक आणि ई-पीक पाहणीतील पीक यात फरक असल्यास, ई-पीक पाहणीतील पीकाला अंतिम प्राधान्य दिले जाते.
नुकसान भरपाईसाठी: नैसर्गिक आपत्तीमुळे पिकांचे नुकसान झाल्यास त्याची भरपाई देण्यासाठी ही माहिती वापरली जाते.
याचा अर्थ, ई-पीक पाहणी करण्याने शेतकऱ्यांना अनेक प्रकारचे लाभ मिळत आहेत. शेतीमध्ये डिजिटलीकरणाच्या या प्रक्रियेमुळे शेतकऱ्यांना आधुनिक तंत्रज्ञानाचा लाभ मिळत आहे. कापूस आणि सोयाबीन उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी या वर्षी ई-पीक पाहणी महत्त्वाची ठरणार आहे. जेणेकरून, शासनाने या वर्षीच घेतलेल्या अनुदान योजनेचा लाभ त्यांना मिळू शकेल.
