PM Kisan Yojana शेतकऱ्यांची आर्थिक जीवनशैली सुधारण्यासाठी सरकारकडून अनेक महत्वाच्या कार्यक्रम राबवण्यात येत आहेत. त्यातील प्रमुख म्हणजे प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी (पीएम किसान) आणि नमो शेतकरी महसन्मान योजना. या दोन्ही योजनांमुळे शेतकऱ्यांना आर्थिक दृष्टय़ा मदत मिळत आहे.
प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी (पीएम किसान) ही एक महत्त्वपूर्ण केंद्रीय योजना आहे, ज्यामध्ये लहान व सीमांत शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत केली जाते. या योजनेअंतर्गत पात्र शेतकऱ्यांना प्रत्येक वर्षी ६,००० रुपयांची आर्थिक मदत दिली जाते, ज्यात २,००० रुपयांच्या तीन समान हप्त्यांमध्ये थेट त्यांच्या बँक खात्यात जमा केली जाते.
आतापर्यंत या योजनेअंतर्गत १७ हप्ते यशस्वीरित्या लाखो शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात ट्रांसफर करण्यात आले आहेत. आता शेतकरी पीएम किसान योजनेच्या १८व्या हप्त्याची प्रतीक्षा करत आहेत. ही योजना केवळ तात्काळ आर्थिक मदत देत नाही, तर शेतकऱ्यांची आर्थिक स्थिती उंचावण्याचा उद्देश देखील ठेवलेला आहे.
या योजनेच्या माध्यमातून अंदाजे ९.३ कोटी शेतकऱ्यांना लाभ मिळणार आहे. पीएम किसान योजनेअंतर्गत प्रत्येक वर्षी ६,००० रुपयांची आर्थिक मदत दिली जाते. या योजनेची रचना दर चार महिन्यांनी हप्ते वितरित करण्याची आहे, ज्यामुळे वर्षभर शेतकऱ्यांना सातत्याने मदत मिळत राहते. त्यामुळे शेतकरी नोव्हेंबर २०२४ च्या अखेरीस त्यांच्या खात्यात १८वा हप्ता जमा होण्याची अपेक्षा करू शकतात.
या हप्त्यासाठी पात्र शेतकऱ्यांनी ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करणे, आणि त्यांचे बँक खाते प्रत्यक्ष लाभ हस्तांतरण (डीबीटी) प्रणालीशी जोडणे आवश्यक आहे. सरकारने या हप्त्यासाठी पुरेसा बजेट मंजूर केला आहे, ज्यामुळे देशभरातील अंदाजे ९.३ कोटी शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ मिळणार आहे.
या योजनेतील लाभार्थी शेतकऱ्यांनी त्यांच्या १८व्या हप्त्याची स्थिती तपासण्यासाठी पीएम किसान योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटवर जाऊन, “आपला स्टेटस जाणून घ्या” पर्याय निवडून, आपला पंजीकरण क्रमांक प्रविष्ट करून, ओटीपी प्राप्त करावा. ओटीपी प्रविष्ट केल्यानंतर, आपल्याला १७व्या व १८व्या हप्त्यांची स्थिती पाहायला मिळेल.
हे पण वाचा:
लाडकी बहीण योजनेची लाभार्थी यादी जाहीर; या तारखेला खात्यात जमा Beneficiary list of Ladaki Bahin
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही अटी व शर्ती आहेत. अपूर्ण किंवा चुकीची ई-केवायसी प्रक्रिया, निष्क्रिय किंवा चुकीचे बँक खाते, अनलिंक मोबाइल नंबर आणि आधार कार्ड, किंवा चुकीची आवेदन माहिती यामुळे हप्ता रोखला जाऊ शकतो. अशा प्रकरणात शेतकऱ्यांना लवकर प्रक्रिया पूर्ण करावी लागेल.
यासोबतच केंद्र सरकारने नमो शेतकरी महसन्मान योजनाही राबविली आहे. या योजनेतून देखील शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत मिळत आहे. राज्यातील शेतकऱ्यांना या दोन्ही योजनांचा लाभ मिळण्यास सुरवात झाली आहे.
नमो शेतकरी महसन्मान योजना ही महाराष्ट्र राज्य सरकारची एक महत्त्वपूर्ण योजना आहे. या योजनेअंतर्गत राज्यातील पात्र शेतकऱ्यांना नोव्हेंबर २०२० पासून दरमहा १,६०० रुपये देण्यात येत आहेत. या योजनेचा उद्देश शेतकऱ्यांची आर्थिक स्थिती सुधारण्यासाठी मदत करणे हा आहे.
हे पण वाचा:
पीएम किसान योजनेच्या 18व्या हफ्त्याचे पैसे या दिवशी शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा PM Kisan Yojana
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी ओळखपत्र तयार करणे व त्यास आधार देणे आवश्यक आहे. सरकारने या योजनेसाठी दरवर्षी अर्थसंकल्पात तरतूद केलेली आहे. त्यामुळे लाखो शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ मिळण्याची अपेक्षा आहे.
या दोन्ही योजनांमुळे शेतकऱ्यांच्या आर्थिक पातळीत सुधारणा होण्यास मदत होत आहे. ग्रामीण भागातील गरीब शेतकऱ्यांना या योजनांमुळे मदत मिळत आहे. शेतकऱ्यांना वेळेवर या योजनांचे लाभ मिळण्याची दक्षता घेण्याची आवश्यकता आहे.
शेती हे देशाच्या आर्थिक विकासाचे मूलभूत स्तंभ आहे. शेतकरी हे खरेदी व विक्री करणारे प्रमुख व्यक्ती आहेत. त्यामुळे शेतकऱ्यांच्या आर्थिक कल्याणासाठी सरकारने वेगवेगळय़ा योजना राबविल्या आहेत.
या दोन्ही योजनांच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना दोन महत्त्वाच्या लाभांचा सामना होत आहे. एक म्हणजे वेळेवर मिळणाऱ्या आर्थिक मदतीमुळे त्यांच्या दैनंदिन व्यवहारात सहजता येत आहे. दुसरा, या योजना त्यांच्या आर्थिक उन्नतीसाठीही मदत करत आहेत. या योजनांचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी योग्य प्रक्रिया पूर्ण करणे महत्त्वाचे आहे.